Samráð fjölmiðla og gerendameðvirkni

frettinPistlar1 Comment

Fyrir um hálfu ári hittust fulltrúar ritstjórna allra helstu miðlana, (MBL, Vísir, DV, Fréttablaðið og RÚV) á fundi til þess að fara yfir verklag tengdum tilvitnum í aðra miðla. Þar voru fulltrúar allra miðla á sömu blaðsíðunni um að gæta ætti hófs varðandi hversu stór hluti er „afritaður“ sem og að geta þurfi heimilda.

Orðin hér að ofan eru skrifuð af ritstjóra DV, Birni Þorfinnssyni, á umræðusíðuna Fjölmiðlanördar á Facebook. Tilefnið er gagnrýni Ásgeirs Ingvarssonar blaðamanns á DV fyrir að hafa stolið frétt frá Mbl.is án þess að geta heimildar.

Samskiptahættir fjölmiðla innbyrðis eru sjaldan gerðir opinberir með þessum hætti. Fjölmiðlar birta fréttir til að skemmta og upplýsa. Þeir fá fjárstuðning úr ríkissjóði í nafni lýðræðis. Mikilvægt er, heitir það, að sem flestar raddir heyrist og fréttamál fái umfjöllun frá sem flestum sjónarhornum. Þá geti almenningur myndað sér upplýsta skoðun á mönnum og málefnum.

En ef það er víðtækt samráð, bæði formlegt og óformlegt, milli fjölmiðla um hvað teljist fréttir og hvað ekki fer lítið fyrir fjölbreytni í fréttavali og sjónarhorni. Almenningur heyrir aðeins samráðsröddina. Um leið dettur botninn úr rökstuðningi fyrir ríkisvaldið að ausa peningum í marga miðla sem tala einni röddu.

Allt frá í nóvember á síðasta ári fær stórt fréttamál, raunar risastórt, sáralitla umfjöllun í fjölmiðlum. Hér er vitanlega átt við líkamsárás (byrlun), friðhelgisbrot og stafrænt kynferðisofbeldi gegn Páli Steingrímssyni skipstjóra.

Fjórir blaðamenn á RÚV, Stundinni og Kjarnanum (RSK-miðlar) eru með stöðu sakborninga. Töluvert er til af gögnum, ekki síst dómsskjölum, sem urðu til þegar einn blaðamannanna neitaði að mæta í yfirheyrslu lögreglu.

En fjölmiðlar segja næsta fátt, birta tilkynningar RSK-miðla í mesta lagi en segja sáralítið um efnisatriði málsins. Allur þorri þeirra fáu frétta sem sagðar eru er skrifaður frá sjónarhorni sakborninga. Þannig háttar til að manni sem varð fyrir vinnubrögðum RSK-miðla var vart hugað líf. Samt gengur fréttaflutningur út á að sakborningum finnist íþyngjandi að eiga aðild að málinu. Gerendasamúðin verður ekki augljósari.

RSK-miðlar stjórna stéttarfélagi blaðamanna, BÍ, sem óspart er beitt í þágu gerenda. RSK-miðlar eru með slík ruðningsáhrif á fjölmiðlamarkaði að krefjist þeir þagnar um tiltekið fréttamál hlýða aðrir miðlar.

Ef jafn náið hagsmunasamráð væri stundað í viðskiptalífinu, og gert er á fjölmiðlum, væri Samkeppniseftirlitið löngu búið að láta til sín taka. Enginn hefur eftirlit með að fjölmiðlar sinni sínu hlutverki. Samráð gegn almannahagsmunum er látið átölulaust.

Til að bæta gráu ofan á svart eru samráðsfjölmiðlarnir fjármagnaðir með skattfé almennings.

One Comment on “Samráð fjölmiðla og gerendameðvirkni”

  1. Það verður eflaust erfitt fyrir blaðamenn og ritstjóra stóru miðlana að horfast í augu við að hafa brugðist almenningi í landinu á tímum þegar neyðin er hvað mest. Leiktjöldin munu falla og almenningur átta sig á þeim blekkingum og óheiðarleika sem ofangreindir miðlar hafa matað okkur á. Staðan er grafalvarleg og uppgjör óhjákvæmilegt.

    „Nothing in this world is harder
    than speaking the truth, nothing
    easier than flattery”
    (Dostoevsky)

Skildu eftir skilaboð