Bandaríkin standa fyrir stórum árlegu leiðtogafundi NATO í Washington DC 9.-11. júlí. Þjóðhöfðingjar, utanríkisráðherrar og stjórnarerindrekar alls staðar að úr Evrópu verða viðstaddir, sem og Joe Biden forseti. Spurning sem hangir yfir fundinum er hversu langt hann mun ganga í þá átt að bjóða eða auðvelda Úkraínu aðild að NATÓ.

Hversu langt mun bandalagið ganga í að ýta undir tilraun Úkraínu um að gerast aðili?

Eins og er, stuðla Bandaríkin að þeim tvískinnung að bjóða Kænugarði „brú“ til NATÓ, en krefjast umbóta, sérstaklega á sviði spillingar. Zelensky er ekki ánægður í ljósi þess að ekki einu sinni tímalína fyrir aðild virðist vera á borðinu.

Samt er nóg af haukum meðal vestrænna leiðtoga til að kynna möguleikann á að koma Úkraínu að aððildarborðinu, sem margir eftirlitsmenn óttast að muni á endanum aðeins koma af stað þriðju heimsstyrjöldinni við Rússland.

Í viðtali við Time þann 28. maí síðastliðinn útilokaði Joe Biden forseti Úkraínu aðild að NATÓ.

Síðan 31. maí, eftir óformlegan fund utanríkisráðherra NATÓ í Prag, sagði Antony Blinken, utanríkisráðherra Bandaríkjanna, að leiðtogafundur NATÓ í Washington í júlí ætti að vera tækifæri til að taka „áþreifanleg skref til að færa Úkraínu nær NATÓ og tryggja að það væri leið til aðildar, leið sem væri sterk og vel upplýst“.

Þann 29. maí sagði Julianne Smith, sendiherra Atlantshafsbandalagsins (NATÓ), að „það yrði að vera eitthvað nýtt álitamál í yfirlýsingu leiðtogafundarins um aðildarumsókn Úkraínu,“ og bætti við: „Þetta mun ekki líta nákvæmlega út eins og sú nálgun sem við vorum með í fyrra. Það verður að semja. Það eru mjög mikilvægar og gagnlegar hugmyndir í gangi í kringum bandalagið núna, nokkrar áhugaverðar tillögur“. Það má því greina nokkurn tvískinnung í yfirlýsingum embættismannana.

Á sameiginlegum blaðamannafundi með Zelensky forseta þann 29. apríl endurtók Stoltenberg fyrri yfirlýsingar sínar um að „réttur staður fyrir Úkraínu sé í NATÓ,“ og bætti við að „Úkraína verði aðili að NATÓ. Vinnan sem við erum að vinna núna setur okkur á óafturkræfa braut í átt að NATÓ-aðild. Svo að þegar rétti tíminn er, getur Úkraína orðið aðili að NATÓ strax,“ sagði Stoltenberg.

Fyrir nokkrum dögum sendu svo tugir sérfræðinga í utanríkismálum bréf sem Politico hefur birt. Bréfið gefur til kynna að efla eigi aðildarumsókn Úkraínu. Hópurinn varar við því að ef Kænugarður yrði einhvern tíma aðili myndi það koma af stað heimstyröld og samkvæmt 5. grein NATÓ, þá yrðu vestræn ríki taki þátt í kjarnorkuátökum við Rússland.

„Því nær sem NATÓ er að lofa því að Úkraína muni ganga í bandalagið þegar stríðinu lýkur, því meiri hvati fyrir Rússa til að halda áfram að berjast í stríðinu,“ segir í bréfinu sem meira en 60 sérfræðingar undirrituðu. „Það er hægt að takast á við áskoranirnar sem Rússar standa frammi fyrir án þess að koma Úkraínu inn í NATÓ“.

Í bréfinu kemur fram að hvatning Úkraínu til NATÓ-aðildar styðji aðeins frásögn Pútíns og tryggi einungis að Úkraína verði gerð að vettvangi langvarandi deilna milli tveggja helstu kjarnorkuvelda heimsins.

Hér má lesa bréfið í heild sinni.