Baráttumenn fyrir réttindum kvenna og barna í Írak hafa á undanförnum dögum mótmælt tillögum sem gætu lögfest sértrúarstefnu í fjölskyldusamböndum, fært klerkum aukið vald í fjölskyldumálum og opnað dyr fyrir að hjónaband verði lögleitt fyrir börn allt niður í níu ára.
Breytingar á lögum nr. 188 í lögum um persónulega stöðu frá 1959 hafa verið kynntar af samhæfingarrammanum, bandalagi íhaldssamra sjía-íslamistaflokka sem mynda stærsta bandalagið á þingi.
Fyrsta umræða fór fram á sunnudag í kjölfar misheppnaðrar tilraunar 24. júlí sem var lögð á hilluna eftir kröftug mótmæli.
Þetta er nýjasta tilraunin til að koma með lagabreytingar, en þær fyrri hafa verið lagðar á hilluna eftir „pólitískar upphrópanir.“
Fulltrúi í öllum persónulegum ákvörðunum
Samkvæmt frumvarpsdrögunum þurfa múslimsk hjón að velja annað hvort súnníta- eða sjía-sértrúarsöfnuð við gerð hjúskaparsamnings, sem yrði fulltrúi í öllum persónulegum ákvörðunum.
„Þegar ágreiningur kemur upp milli hjóna um þá kenningu sem hjúskaparsamningurinn var gerður samkvæmt, telst samningurinn gerður í samræmi við kenningu eiginmannsins nema sönnun sé fyrir öðru,“ segir í drögunum sem dreift var af fjölda íraskra stjórnmálamanna á samfélagsmiðlum.
Það myndi einnig leyfa fulltrúum frá „skrifstofum sjíta og súnníta“ að annast hjónabönd frekar en dómstólum.
Kvennréttindasamtök mótmæla í Írak.
Jaafari lögfræði
Drögin krefjast þess að styrktarsjóðir sjía og súnníta leggi fram „lagareglur“ fyrir þingið sex mánuðum eftir að breytingarnar hafa verið fullgiltar, þar sem kveðið er á um að lögmál sjía byggist á „jaafari lögfræði“.
Þrátt fyrir að umræðan um barnahjónabönd sé ekki beint til umfjöllunar í breytingunum, hafa fyrri útgáfur frumvarpsins verið skýrari og lögfræðingar hafa varað við því að hægt sé að leyfa það á grundvelli Jaafari lögfræði.
Mörg írösk hjónabönd eru óskráð og gefin út af trúarlegum leiðtogum, sem gerir þau ólögleg samkvæmt gildandi lögum.
Breytingartillögurnar gætu orðið til þess að þessi barnahjónabönd á meðal stúlkna undir 14 ára allt niður í 9 ára yrði gert lögmæt af ríkinu.
„Nei við hjónabandi ólögráða barna“
Kvenréttindasamtök hafa opinberlega mótmælt frumvarpinu.
Þann 28. júlí kom hópur aðgerðarsinna - þar á meðal baráttumenn frá Samtökum um frelsi kvenna í Írak (OWFI) - saman á Tahrir-torgi í Bagdad í andstöðu við frumvarpið.
Þeir héldu á spjöldum með áletruninni „tímum þræla er lokið“ og „Nei við hjónabandi ólögráða barna“.
Yanar Mohammed, forseti OWFI, sagði í samtali við Middle East Eye að samhæfingarramminn væri að reyna að ýta undir „fornaldar“ lögin sem leið til að afvegaleiða eigin mistök, þar á meðal „mikla spillingu“.
„Þeirra skilvirkasta tæki til að afvegaleiða þessa truflun er að hræða íraskar konur og borgaralegt samfélag með löggjöf sem sviptir alla réttindi sem íraskar konur öðluðust í nútímanum, og þröngva upp á þær fornaldraríslamska sharia sem lítur á konur sem líkama til ánægju og ræktunar, og ekki sem manneskjur með mannréttindi,“ sagði hún.
Hún bætti við að OWFI og fleiri væru að byggja upp „bandalag“ til að reyna að koma í veg fyrir að frumvarpið fari í gegnum þingið og verja núgildandi lög.
Fjöldi íraskra kvenkyns þingmanna, þar á meðal meðlimir mismunandi fylkinga, hafa á meðan myndað bandalag í andstöðu við breytingar á lögum um persónulega stöðu.
„Hópurinn vill gera öllum ljóst að tillagan byggist ekki á tilfinningum eða ytri hvötum, heldur lagalegum, trúarlegum, faglegum og félagslegum sjónarmiðum og fólki sem hefur það að leiðarljósi að vernda reglu írösku fjölskyldunnar,“ sagði íraski þingmaðurinn. Haft var eftir Noor Nafea al-Julihawi á fréttasíðu Kurdistan24.
Middle East eye greinir frá.
