Eftir Av M. K. Bhadrakumar:
Biden var hreinskilinn að því marki að vera grimmur gegn konungsfjölskyldu Sádi-Arabíu og sagði að „mjög lítið félagslegt endurlausnargildi væri í núverandi ríkisstjórn Sádi-Arabíu“ undir stjórn Salmans konungs.
En í staðinn var djúpríkið(deep state) ánægt með að Biden væri bara maðurinn til að taka við af Donald Trump og snúa við þeirri áætlun Trump að fyrirgefa mannréttindabrot Sádi-Arabíu til að varðveita störf í bandaríska vopnaiðnaðinum.
Biden vissi líklega þá að bandaríska leyniþjónustan hefði komist að niðurstöðu um hlutverk Mohammeds bin Salman, krónprins Sádi-Arabíu og leiðtoga landsins í reynd, í morðinu á andófsblaðamanninum Jamal Khashoggi, sem var í raun að skemma fyrir áformum CIA. Konungur Sádi-Arabíu og síðari stjórn breyttist svo síður í farsælan endi. Afhausun Khashoggis lamaði áætlun Washington um að setja upp reglusaman höfðingja í Riyadh.
Konungsfjölskyldur Sádi-Arabíu gleyma aldrei eða fyrirgefa
Í dag er allt þetta saga. En ólíkt Bourbon-hjónunum gleyma konungsfjölskyldur Sádi-Arabíu aldrei eða fyrirgefa. Þeir hafa líka óendanlega þolinmæði og sína eigin hugmynd um tíma og rúm. Og þarsíðasta sunnudag, 9. júní, slógu þeir til.
Í frábærum konunglegum stíl, lét Riyadh einfaldlega 50 ára gamlan benzíndollarsamning milli Bandaríkjanna og Sádi-Arabíu renna út.
Til að útskýra hugtakið „petrodollar“ þá vísar það til aðalhlutverks Bandaríkjadals sem gjaldmiðils sem notaður er í viðskiptum með hráolíu á heimsmarkaði samkvæmt samkomulagi Bandaríkjanna og Sádi-Arabíu sem nær aftur til ársins 1974, skömmu eftir að Bandaríkin fóru af gullfótlinum.
Í sögu alþjóðlegra fjármála hafa fáir samningar veitt jafnmikinn ávinning og jarðolíusáttmálinn gerði fyrir bandarískt hagkerfi. Kjarni samningsins kveður á um að Sádi-Arabía myndi verðleggja olíuútflutning sinn eingöngu í Bandaríkjadölum og fjárfesta afgang af olíu í bandarískum ríkisskuldabréfum - og, gegn gjaldi (eins og til dæmis, o.s.frv.), myndu Bandaríkin veita hernaðarlegan stuðning og vernd við konungsríkið.
„Winn-win“ samningurinn
„Winn-win“ samningurinn tryggði að Bandaríkin fengu stöðuga olíulind og og tryggðu þar stöðugleika fyrir skuldir sínar, á meðan Sádi-Arabía tryggði efnahagslegt og almennt öryggi sitt. Aftur á móti hækkaði olíugengið í dollurum stöðu dollarans sem „varagjaldmiðill“ heimsins.
Síðan þá hefur alþjóðleg eftirspurn eftir dollurum til að kaupa olíu hjálpað til við að halda gjaldmiðlinum sterkum, ekki aðeins gert innflutning tiltölulega ódýran fyrir bandaríska neytendur, heldur hefur innstreymi erlends fjármagns inn í bandarísk ríkisbréf stutt við lága vexti og öflugan skuldabréfamarkað.
Það er nóg að segja að lok 1974 „olíu-fyrir-öryggi" samningsins milli Bandaríkjanna og Sádi-Arabíu hefur víðtæk áhrif. Á augljósasta stigi undirstrikar það breytta orkuvirkni á olíumarkaði með aukningu annarra orkugjafa (t.d. endurnýjanlegrar orku og jarðgas) og ný olíuframleiðslulönd (t.d. Brasilía og Kanada) sem ögra hefðbundnum yfirráðum Vestur-Asíu.
Veruleg breyting kraftafls á heimsvísu
Það sem skiptir sköpum er að fyrning bensíndollars gæti veikt Bandaríkjadal og, í framhaldi af því, bandaríska fjármálamarkaðinn. Ef olía yrði verðlögð í öðrum gjaldmiðli en dollar gæti það leitt til minnkunar á alþjóðlegri eftirspurn eftir dollar, sem aftur gæti leitt til aukinnar verðbólgu, hærri vaxta og veikari skuldabréfamarkaðar í Bandaríkjunum.
Þegar fram í sækir getum við búist við verulegri breytingu kraftafls á heimsvísu með vaxandi áhrifum nýrra hagkerfa, breyttu orkulandslagi og tektónískri breytingu á alþjóðlegu fjármálafyrirkomulagi þegar það gengur inn í „post-amerískt“ tímabil. Niðurstaðan er sú að yfirburðir Bandaríkjadals eru ekki lengur tryggðir.
Greinina í heild sinni má lesa hér.
