Eftir Einar S. Hálfdánarson hæstaréttarlögmann:
Ísland sker sig úr öllum Evrópulöndum hvað varðar umsækjendur um alþjóðlega vernd. Í Þýskalandi sem tekur við langflestum (25%) umsækjendum innan ESB sóttu 217.735 um hæli árið 2022. Þar búa 83.369.843 manns. Það samsvarar 0,26% þjóðarinnar. Hér sóttu 4.516 um hæli og við vorum 387.758 á áramótum eða 1,16 % þjóðarinnar, eða nánast fimmfalt fleiri. Aðeins 545 sóttu um hæli í Lettlandi sem er margfalt fjölmennara ríki en Ísland svo dæmi sé tekið. Alvarleiki, eða öllu heldur ómöguleiki, málsins virðist fara fram hjá flestum.
Skyldur blaðamanna
Fyrsta skylda blaðamanns er að segja sannleikann (sbr. Bill Kovach og Tom Rosenstiel). Að nefna alla hælisleitendur flóttamenn stenst engan veginn þetta viðmið. Ég reyni að fylgjast með erlendum fjölmiðlum eftir föngum til að fá rétta mynd af hlutunum. Þar er farið rétt með. Hér er ekki hægt að sitja undir lestri „frétta“. Heilu fréttatímarnir fara í að leiða fram vel launaða málssvara umsækjenda um alþjóðlega vernd sem ekki hafa verið taldir verðskulda hana af fullgildum ástæðum. Auðvitað vilja þeir ekki fara héðan þar sem þeir hafa haft forgang fram yfir þurfandi öryrkja, sjúklinga og aldraða og fá öruggt húsnæði, líkamsræktarkort, greiðslukort og fulla ókeypis tannlæknaþjónustu, auk alls annars. Hvergi annars staðar á byggðu bóli fá umsækjendur um alþjóðlega vernd neitt svipaða þjónustu. Ung kona hefur t.d. beðið eftir viðunandi húsnæðislausn fyrir fatlaða í 5 ár hjá Reykjavíkurborg. Enginn blaðamaður mætir og gerir kröfu um að lögum verði ekki framfylgt við nauðungaruppboð og útburð á götuna þar sem innlendur maður hefur ekki getað staðið í skilum.
Stórfelld misnotkun hælisleitendakerfisins
Nú gengur maður undir manns hönd að aðstoða fólk sem hefur verið neitað um landvist fái hana samt ásamt fullu uppihaldi ef það bara segir nei og neitar að fara. Hvenær tekur óraunveruleikinn enda og veruleikinn við? Hvað með ferðamann sem heimtar landvist, uppihald og ókeypis heilbrigðisþjónusta? Hvers á hann að gjalda? Lagaleg staða beggja er sú sama. – Þurfum við ekki að ráða danska starfmenn til að koma skikki á málaflokkinn?
Kona nokkur sem komin var til Evrópu ákvað að hún ætlaði að eignast börn sín á Íslandi. Hún hætti í mæðraeftirliti þar til að komast til Íslands, en sleppti því líka hér til að byrja með. Það varð til þess að meðgöngueitrun grasseraði þar til hún þurfti í bráðakeisaraskurð. Við tók gjörgæsla fyrir konu og afkvæmi. Þar með hafði konan afgreitt sig um 200-300 milljónir úr ríkissjóði – og það var bara byrjunargreiðsla.
Karlmaður sótti hér um hæli sem flóttamaður. Hann lét þess strax getið að hann þyrfti að komast í nýrnaskilju. Meðferð í nýrnaskilju varir út lífið skilst mér nema hægt sé að fara í ígræðslu. Mér er tjáð að meðferðarkostnaður hlaupi á öðrum tug milljóna króna á ári og hér séu einungis til 20 slíkt tæki. Væntanlega fer maðurinn strax á örorkubætur fyrir lífstíð. Hérlendir munu ekki samþykkja að senda hann til baka. Frekar skal lyfjakostnaður skorinn niður og ódýr, minna virk lyf keypt. Svona má áfram halda og útgjaldasprengingin heldur áfram. Dæmin eru endalaus, en vandlega um þau þagað af fjölmiðlunum; þau henta ekki málstaðnum. Píratar á bísanum munu ekki greiða; það ætla þeir öðrum að gera.
Gengin eru búin að átta sig á Íslandi
Lögreglumaður nokkur hafði samband við mig og sagði að nú þyrfti þingið að fara að vakna; þess þurfa fleiri. Ekki bara þingið þarf að vakna. Orðspor Íslands sem „frjálslynds“ lands lætur ekki að sér hæða. Stórhættuleg sómölsk gengi frá Svíþjóð eru nú komin til landsins. Reykjavík er sem sé hratt og örugglega að breytast í Malmö. Líkast til sleppur póstnúmerið 101 þannig að vinstrimenn munu harðneita að gripið verði til viðeigandi aðgerða. Beita ólýðræðislegu málþófi ef þarf. Liðið í efri byggðum Reykjavíkur verður bara að þreyja þorrann í nafni fjölbreytileikans. Píratarnir, Helga Vala og þeirra líkar munu sjá um að mata alla fjölmiðlana: Glæpir hafi ekkert með þetta fólk að gera. Vandamálið sé vestrænt samfélag, skortur á aðstoð, fjármunum … o.s.frv. – Við þekkjum möntruna sem liðast út úr pírataþokunni.
Þeim sem áhuga hafa á nauðsyn löghlýðni – alltaf- ekki bara þegar hentar, bendi ég á þennan hlekk. Þar er, eins og jafnan þegar þessi stórkostlegi forseti talaði, komið að kjarna málsins.
Greinin birtist fyrst í Morgunblaðinu 17.8.2023.
