Nú þegar íslenska þjóðin hefur verið sprautuð í bak og fyrir með svokölluðu Covid bóluefni er vert að skoða það sem stendur í samningi framkvæmdarstjórnar ESB við Pfizer. Samningurinn er APA (Advance Purchase Agreement eða fyrirfram greiddur kaupsamningur). Ísland á aðild að bóluefnasamstarfi Evrópusambandsins

Á bls. 53 í samningnum, sem undirritaður var 20. nóvember 2020, segir:

„Samningsaðilar eru meðvitaðir um að þróun öruggra og virkra bóluefna er afar flókin framkvæmd og líkurnar á að hún misheppnist eru mjög miklar. Þess vegna verða gerðir fyrirframgreiddir kaupsamningar við nokkra leiðandi bóluefnaframleiðendur, til að hámarka líkurnar á að fá a.m.k eitt öruggt bóluefni.“

Stuttu áður en samningarnir voru undirritaðir, eða 10. nóvember 2020, segir Kári Stefánsson forstjóri ÍE í samtali við Morgunblaðinu, Vel í stakk búnir til að búa til þetta nammi, að þá hafi ekki verið hægt að skoða rann­sókn­irn­ar sem lágu að baki þróun bólu­efn­is­ins en að óháður mats­hóp­ur  hafi skoðað málið og kom­ist að sömu niður­stöðu og Pfizer. „Mönn­um finnst mjög lík­legt að þetta komi allt til með að stand­ast og þá er þetta bólu­efni sem gæti kveðið þenn­an far­ald­ur í kút­inn,“ sagði Kári.

„Ég spáði því að við mynd­um fá bólu­efni fyr­ir lok árs,“ seg­ir Kári. „Þetta bólu­efni [Pfizer] hef­ur alltaf þótt feiki­lega lof­andi,“ seg­ir Kári um fregn­ir af bólu­efni sem fram­leitt er af lyfja­fyr­ir­tæk­inu Pfizer og líf­tæknifyr­ir­tæk­inu Bi­oNTech. Hef­ur bólu­efnið í 90% til­vika komið í veg fyr­ir Covid-19-smit í þriðja fasa lyfjaþró­un­ar­inn­ar. „Það þykir feiki­lega góður ár­ang­ur, betri en ár­ang­ur­inn af flest­um in­flú­ensu­bólu­efn­um. Því er þetta af­skap­lega góð niðurstaða,“ seg­ir Kári.

Fljótlega eftir að bólusetningar hófust hér á landi kom í ljós að bóluefnin veittu ekki ónæmi gegn smiti, komu ekki í veg fyirr veikindi og ekki dauða af völdum veirunnar. Í stað þess að ónæmi myndaðist í samfélaginu eftir bólusetningu á um 90% fullorðinna, 16 ára og eldri, náðu smittölur methæðum í ágúst 2021.

Íslenska ríkið hefur tryggt sér (og greitt fyrir sbr. fyrirframgreiddan kaupsamning?) 1,4 milljónir skammta af þessu „feikilega lofandi“ bóluefni  fyrir hin ýmsu veiruafbrigði til og með ársins 2023 og má því gera ráð fyrir að bóluefnaframleiðendur og ESB hafi gert ráð fyrir að faraldurinn myndi a.m.k. vara til og með ársins 2023.

Samninginn má sjá hér.