Pappírsstrá eru ekki eins vistvæn eins og haldið hefur verið fram. Rörin visna ekki eins og vonast var eftir og þau innihalda lítið magn af eiturefnum, samkvæmt nýjum rannsóknum.

Ekki er vitað hvernig það hefur áhrif á heilsu manna, en vegna þess að efnin sem einnig eru þekkt sem pólý- og perflúoralkýl (aka PFAS) og getur tekið aldir að brjóta þau niður í umhverfinu.

PFAS-mengun

Vísindamenn við háskólann í Antwerpen í Belgíu halda því fram að sumir plöntubundnir og „vistvænir“ kostir sem skipt hefur verið út fyrir plast geti stuðlað að PFAS-mengun.

PFAS efni brotna seint eða aldrei niður í umhverfinu og færast upp fæðukeðjuna.

Þegar vísindamennirnir prófuðu 39 mismunandi strátegundir úr plasti, pappír, gleri, bambus eða ryðfríu stáli fundu þeir PFAS í næstum öllum vörunum. Ryðfrítt stál var eina undantekningin.

Í dag eru margar vörur framleiddar með PFAS - samansafn 15.000 tilbúinna eiturefna, sum þeirra geta verið ógn við heilsu dýra og manna í nægilega háum styrk.

Vísindamenn eru enn að átta sig á því hvað mikið magn af þessum efnum í umhverfi okkar geti aukið heilsufarsáhættu, vegna þess að þau geta safnast upp í umhverfinu og í dýralíkamum, hafa vísindamenn því áhyggjur að jafnvel lítið magn geti valdið skaða.

Að draga úr plasti getur hjálpað en aðeins verulega ef kostirnir eru PFAS-lausir

Til að gera strá úr pappír og bambus vatnsfráhrindandi virðast margir framleiðendur bæta við PFAS. Annaðhvort það, eða framleiðendurnir eru að nota endurunnið efni sem inniheldur eiturefnin.

Niðurstaðan er sú sama. Árið 2021 voru vísindamenn í Bandaríkjunum fyrstir til að greina PFAS í stráum úr plöntum, sem benti til þess að neytendur gætu verið að innbyrða efnin í einhverju magni.

Vísindamenn í Belgíu hafa nú fundið það sama

Með því að nota háupplausnarmassagreiningu greindu höfundarnir efnasamsetningu 20 pappírsstráa, 5 glerstráa, 5 bambusstráa, 5 stráa úr ryðfríu stáli og 4 stráa úr plasti.

Þeir voru að leita að 29 mismunandi PFAS styrkleikum.

Í öllum pappírsstráunum nema tveimur fundu vísindamennirnir PFAS, þó styrkurinn hafi verið frekar lágur og mjög mismunandi milli vara.

Eiturefnin fundust einnig í þremur strátegundum úr plasti, tveimur glerstrámerkjum og fjórum bambustegundum.

Meðal þessara stráa hefur PFAS sem oftast greinist, perflúoróktansýra (PFOA), verið bönnuð í flestum löndum síðan 2020. Þetta efni getur safnast fyrir í líkama dýra, þar sem það virðist hafa neikvæð áhrif á þróun og æxlun við ákveðinn styrk.

Meira um rannsóknina má lesa hér.