Á miðlinum Brownstone Institute er fjallað um dánarvottorð á tímum Covid:

Einstaklingur sem eðli málsins samkvæmt er undir nafnleynd komst yfir dánarvottorð í Minnesota ríki í Bandaríkjunum fyrir öll dauðsföll sem áttu sér stað frá 2015 til dagsins í dag. Þar með var hægt að sjá hvort Sóttvarnarstofnun Bandaríkjanna, CDC, væri alveg heiðarleg í tengslum við skráningu dauðsfalla. En þetta mál sýnir að svo er ekki, segir í miðlinum.

Dæmin sýna hvernig CDC ákveður að fela tengslin á milli andláta og Covid bóluefna á dánarvottorðum í Minnesota (sem eru þar að auki afar sjaldgæf vegna útbreiddrar afneitunar læknastéttarinnar á aukaverkunum bóluefnanna). Í næstum hverju einasta dánarvottorði sem tilgreinir Covid-bóluefni sem dánarorsök, skráði Sóttvarnarstofnunin ICD 10 kóðann ekki sem aukaverkanir bóluefnisins og því ekki sem dánarorsök á dánarvottorðinu. Um var að ræða dánarvottorð níu einstaklinga á aldrinum 65 til 90 ára.

Þegar manneskja deyr í Bandaríkjunum er dánarvottorð fyllt út í opinberum og lagalegum tilgangi. Dánarvottorð innihalda mikið af upplýsingum (sum ríki innihalda fleiri upplýsingar en önnur), þar á meðal dánarorsakir (Causes of Death - CoD).

Dánarorsakir vísa til læknisfræðilegra þátta sem á endanum gegndu einhverju hlutverki í dauða hins látna. Til að geta talist dánarorsök (CoD) þarf viðkomandi þáttur aðeins að spila hlutverki í læknisfræðilegri hnignun hins látna á einhvern hátt, en þarf ekki að vera sá þáttur sem leiddi að lokum til andlátsins. Ef einhver var með háan blóðþrýsting og fékk í kjölfarið hjartaáfall sem leiddi til hjartastopps sem viðkomandi lést úr, teljast öll þrjú atriðin vera dánarorsakir. Á hinn bóginn er inngróin tánögl þessa sjúklingsins ekki dánarorsök, því hún stuðlaði á engan hátt að dauðanum.

Þetta er úr leiðbeiningum CDC sem útskýrir hvernig á að fylla út dánarorsök á dánarvottorði (óþarfi er að skilja muninn á orsök A, B, o.s.frv fyrir þessa grein):

Mikilvægt er að hafa í huga að sá sem fyllir út dánarvottorð skrifar textalýsingu á dánarorsökunum, en úthlutar ekki ICD 10 kóðanum fyrir dánarorsök. Það er hlutverk CDC, Sóttvarnarstofnunar Bandaríkjanna.

Það eru tveir ICD 10 kóðar fyrir aukaverkanir bóluefna sem almennt er hægt að nota fyrir Covid bóluefnin - T88.1 og Y59.0:

Sjö af þessum níu létust fyrir maí 2021 og meðalaldur var 80 ára. Mikilvægt er að hafa í huga að þó að skyndilega dauðsföll yngra fólks séu mest áberandi, þá hefur tollur bóluefnisins á eldri borgara fengið litla athygli, jafnvel þar sem dauðsföllin eiga sér staða fljótlega eftir bólusetningarnar. Í þeim tilfellum er undirliggjandi heilsufarsþáttum fljótt kennt um dánarorsökina, jafnvel í þeim tilfellum sem bólusetningin hafði nýlega farið fram. Hér má sjá dæmin um dánarvottorðin níu.

Hvað með Ísland?

Í þessu sambandi er áhugavert að skoða fréttatilkynningu Lyfjastofnunar frá júní 2021, (um 6 mánuðum eftir að bólusetningaherferðin hófst), varðandi tilkynntar alvarlegar aukaverkanir af Covid bóluefnunum. Um er að ræða sundurliðun á 129 alvarlegum aukaverkunum sem þá höfðu verið tilkynnt. Í þeim tilfellum sem tilkynningin varðaði grun um andlát af völdum bóluefnanna tekur Lyfjatofnun ávallt fram að fólkið hafi verið gamalt og/eða veikt. Þar segir:

„Pfizer: 21 þeirra varða andlát. 17 andlát vörðuðu aldraða** einstaklinga (tvær stjörnur standa fyrir 75 ára og eldri), 14 þeirra með staðfesta undirliggjandi sjúkdóma. Þrjú andlát vörðuðu eldri*** einstaklinga (þrjár stjörnur standa fyrir 65-74 ára), tvo þeirra með staðfesta undirliggjandi sjúkdóma. Eitt andlátið varðaði einstakling á aldursbilinu 60-64 ára.“

„Vaxzevria (AstraZeneca): Fjórar tilkynningar varða andlát; tvær þeirra andlát eldri*** einstaklinga ( 65-74 ára). Tvær tilkynningar varða andlát einstaklinga á aldursbilinu 60-64 ára; annar þeirra var með staðfestan undirliggjandi sjúkdóm.“

„COVID-19 Vaccine Janssen: Ein tilkynning varðar andlát eldri*** einstaklings (65-74 ára).“

Þá segir Lyfjastofnun í lok þessar sundurliðunar að rétt sé að hafa í huga að flestar tilkynningar um andlát í kjölfar bólusetninga hafi borist í janúar 2020 þegar „elsti og hrumasti“ hópurinn var bólusettur, og að eftir rannsókn landlæknis hafi ekkert bent til um orsakasamband við bóluefnin. Ekki kemur fram hvort krufningar hafi verið gerðar og ekki er vitað til þess að krufningar hafi verið framkvæmdar í þeim tilvikum þar sem tilkynnt var um grun á andláti vegna Covid-bólusetninga.

Á Íslandi eru það læknar sem lögum samkvæmt fylla út dánarvottorð eftir að skoða hvernig andlát ber að, dauðaskilmerki og líklega dánarorsök.

Í mars 2023 kom í fréttum að á árinu 2022 hafi 211 andlát verið skráð vegna Covid. Til viðbótar hafi Covid verið nefnt hátt í sjötíu sinnum á dánarvottorðum, sem gerir covid-tengd andlát hátt í þrjú hundruð, segir í fréttinni. „Flest bendir þó til þess að dauðsföll vegna faraldursins hafi verið enn fleiri í fyrra,“ sagði landlæknir.

Ekki er lengur hægt að sjá á síðunni Covid.is hversu mörg Covid andlát eru skráð. Uppfærslu á talnaefni var hætt þar í mars 2023 eða um það leyti sem landlæknir tilkynnti að um að helmingi fleiri hafi líklega dáið af völdum Covid en upphaflega var talið. Á síðu landlæknis er aftur á móti að finna mælaborð þar sem m.a. má sjá fjölda tilfella þar sem Covid er skráð sem aðaldánarorsök (Covid-19 undirliggjandi). Samtals eru það 213 tilfelli.

Í öllu þessu má sjá að forðast er að nefna bóluefnin sem mögulega orsök andláta, (rétt eins og í Bandaríkjunum og víðar), þrátt fyrir tilkynningar til Lyfjastofnunar og mikinn fjölda umframdauðsfalla síðustu misseri, og það eftir að bólusetningaherferð hófst sem átti að koma í veg fyrir Covid andlát. Hér má sjá eitt slíkt dæmi.

Samkvæmt útskýringum landlæknis í mars sl. létust sem sagt langflestir af Covid á síðasta ári, þegar kórónuveiran var ekki lengur eins skaðleg og í fyrstu og þjóðin hafði verið „bólusett“ í bak og fyrir. Flestir þeirra látnu voru í aldurshópnum 80 ára og eldri og er sá hópur með yfir 90% bólusetningahlutfall og hafði fengið allt að fimm sprautur.

Ekki hefur verið hægt að fá upplýsingar um bólusetningastöðu þeirra Covid-látnu þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir en sjá má á vefnum Covid.is að elstu hóparnir eru með yfir 90% bólusetningahlutfall og flestir fengið fjóra skammta af bóluefni sem átti að koma í veg fyrir alvarleg veikindi og dauða. Sóttvarnarlæknir vildi m.a.s. meina að bólusetningarnar hefðu bjargað mannslífum og að fjöldi andláta stafaði af miklum fjölda smita.

Fjórir til fimm skammtar af ýmsum tegundum bóluefna sem áttu að koma þjóðinni út úr faraldrinum dugðu sem sagt ekki til. Dauðsföllin bara jukust.