Helga Dögg Sverrisdóttir skrifar:

Við hjá Genid, nánustu aðstandendasamtökum fjölskyldna barna með kynvanlíðan, upplifum að börn, án fyrri sögu um óvissu um eigið kyn, glíma við vandamál tengd eigin kyni þegar þau ná kynþroska.

Þetta nýja fyrirbæri, sem kallast Acute Pubertal Gender Dysphoria (APK), hefur alveg nýja lýðfræði unglingsstúlkna sem greinast með kynvanlíðan.

Við lítum á kynvanlíðan sem flókið fyrirbæri sem getur þróast á marga vegu og á sér margar ólíkar orsakir tengdar heilsufarssögu, fjölskyldusamböndum, skólaumhverfi og félagslegum þáttum. Við trúum því að það sé mikilvægt að vera á varðbergi gagnvart einföldum hugmyndum eins og að „fæðast í röngum líkama“ og að firring frá eigin líkama verði að skoða í víðu samhengi áður en hægt er að greina hann.

Hlutverk og reynsla foreldra

Reynsla okkar af meðferðarkerfinu er oft neikvæð: Þrátt fyrir að við höfum fylgst með þroska barnsins frá fæðingu og þekkjum lífssögu þess betur en nokkur annar, þá gleymist það oft, sérstaklega meðferðarkerfið.

Þegar börnin eru metin vegna gruns um kynjamisræmi er eins og fókusinn þrengist fljótt og einblíni eingöngu á kyn á meðan aðrar andlegar áskoranir hverfa í skuggann.  Meðferðarkerfið virðist framselja ábyrgð á greiningu til hins ólögráða (!) og staðfestir upplifun barnsins á eigin kyni, án þess að kortleggja alla bakgrunnsmyndina fyrir ósamræmi kynjanna.

Þátttaka foreldra

Það er því uppörvandi að læra að foreldrar barna með kynvanlíðan verður nú sinnt, þar sem Ríkisspítalinn í Noregi vill opinbera þjónustu fyrir foreldra.

Við höfum engu að síður áhyggjur af því hvað þetta þýðir í reynd fyrir okkur sem erum nánustu ættingjar. Landsbundnar viðmiðunarreglur um kynjamisræmi gera engar kröfur um ítarlegt sálfræðilegt mat og byggja allt of mikið á „neytendalíkaninu“ sem leggur áherslu á sjálfsákvörðunarrétt og sjálfræði.

Þegar þetta er yfirfært af handahófi á meðferð barna er reynsla okkar sú að foreldrar eru oft settir til hliðar við meðferðarþjónustuna og mætt með tortryggni. Sem betur fer er nú verið að breyta innlendum viðmiðunarreglum í átt að varfærnara viðhorfi til vandamála barna.

Þrýstingur til að samþykkja einhliða frásögn?

Við spyrjum um útgangspunkt meðferðarkerfisins: Á að leiðbeina foreldrum að sætta sig við einhliða frásögn sem er ekki í samræmi við skilning þeirra og þekkingu á börnum sínum?

Á að leiðbeina foreldrum um að samþykkja yfirlýst kyn barnsins og nota hvaða nafn og fornafn sem barnið vill? Eða er svigrúm fyrir foreldra til að lýsa áhyggjum sínum og kalla eftir heildstæðu mati? Og er pláss fyrir tilfinningar allra sem hlut eiga að máli til að virða og taka með?

Við hjá Genid viljum samræður, ekki fyrirmæli, þegar kemur að innifalinni og heildrænni nálgun til að meðhöndla kynvanlíðan. Hér má lesa greinina.

Að halda að maður sé fæddur í röngum líkama er andleg vanlíðan. Að hjálpa andlegu veikum einstaklingum getur verið erfitt- en að notfæra sér andlega veikt, viðkvæmt fólk í ójafnvægi og meðhöndla það sem svokölluð staðfestingarmeðferð með lyfjum ásamt skurðaðgerð. Að nota hormónalyfjagjöf á andlega veikt fólk er óforsvaranlegt, siðlaust og óskiljanlegt. Meðferðin á Ríkisspítalanum er líka órökstudd, siðlaus og óforsvaranleg segir Tonje Gjevjon.