Einar Gautur Steingrímsson hæstaréttarlögmaður segir að rangar sakargiftir eigi sér stað og saklausir menn hafi verið dæmdir ranglega.

„Yfirleitt eru menn ekki að bera á fólk rangar sakir en slíkt gerist. Þess vegna er mjög alvarlegt mál ef einhver ber á annan sakir og svo segir bara almenningsálitið að það eigi að trúa því, segir Einar, sem hefur verið starfandi lögmaður í 35 ár. Hann segist ekki treysta öllum dómurum fyrir því að kveða upp rétta dóma í sakamálum og vill hann að tekinn verði upp kviðdómur hér á landi.

Þetta kom fram í viðtali Frosta Logasonar við Einar Gaut í hlaðvarpsveitunni Brotkast.

„Þó að það séu orð gegn orði og ekki önnur vitni að glæp, þá séu aðstæður þannig að það sé enginn skynsamlegur vafi á sekt. Á Íslandi gildir regla sem kallast frjálst sönnunarmat og hún felur í sér að það er engin sérstök lögbundin aðferð, að ef það er bara ekkert skynsamlegur vafi á sektinni þá ber að dæma menn seka. Það getur alveg verið að það eigi sér stað glæpur þar sem bara tveir eru til frásagnar en hann sannast samt, að það sé enginn skynsamlegur vafi á því að hafi verið framinn,“ segir Einar. Hann bendir hins vegar á að hann hafi séð dóma þar sem dómarinn hefur augljóslega ekki hugmynd um hvort maður sé sekur eða saklaus, en samt er maðurinn dæmdur.

Einar Gautur segir jafnframt: „Ég er alveg öruggur um það þegar ég sé glannaskapinn í sumum dómurum að saklausir menn eru dæmdir. Ég er algjörlega sannfærður um það. Ef einhver venur sig á að keyra alltaf á 150 km hraða  þá hlýtur hann einhvern tíma að fara út af. Glannaskapurinn sem ég sé stundum hjá dómstólum er slíkur að það fer um mig.“

Einar Gautur treystir dómstólum ekki fyrir sakamálum og hann vill því kviðdóm. Vissulega sé smæð samfélagsins ákveðinn þröskuldur í vegi þar en á móti komi að eðlilegt sé að fólk sem er þverskurður af samfélaginu kveði upp úr um sekt ákærðra, en ekki bara löglært fólk með einsleitan bakgrunn.

„Þetta fer svo illa í höndum dómara, þeir eru svo glannalegir sumir. Þeir eru jafnvel að dæma menn seka í málum sem ég þekki til þar sem ég er sannfærður um hið gagnstæða.“

Segist Einar Gautur geta bent á slíka dóma en hann ætli ekki að gera það núna. „Ég treysti dómstólum ekki fyrir þessu valdi. Ég er búinn að vera lögmaður í 35 ár og þetta er mín niðurstaða.“

Einar Gautur segir að aðrir lögmenn séu sammála honum en fáir séu eins berorðir og hann. „Ég er ekkert að ritskoða sjálfan mig eða vera meðvirkur með þessu vandamáli.“

Einar Gautur segir að flestir dómarar vilji vinna sitt starf vel og gera rétt en það sé líka hægt að sefa sjálfan sig, almenningsálitið hafi áhrif á menn ómeðvitað. Hann segir það vera mjög stórt vandamál í íslensku réttarfari að rökstuðningur dóma sé stundum fyrir neðan allar hellur. „Í lögum segir að þeir eigi að vera rökstuddir en þegar maður les dómana þá finnst manni stundum að það sé verið að réttlæta niðurstöðuna en ekki að komast að henni með rökum.“ Segir hann dómara jafnvel sleppa því að minnast á veigamikil atriði í málum sem þurfi að taka afstöðu til.

Brot úr þættinum má sjá hér neðar og svo er hægt að nálgast þáttinn í fullri lengd á Brotkast.is