Eftir Geir Ágústsson:

Nýjasta framlag íslenskra yfirvalda til upplýsingaóreiðu, skautunar, blekkinga og áróðurs er ný skýrsla Fjölmiðlanefndar um upplýsingaóreiðu og skautun. Í henni kemur fram að þeir hópar sem þiggja svimandi fjárframlög úr vösum skattgreiðenda til að berjast gegn fordómum eru varla á ratsjá þeirra fordómafullu. Miklu frekar eru það þeir sem hafna ákveðinni lyfjagjöf sem njóta mestrar andúðar. Hötuðustu hóparnir eru þeir sem yfirvöld og strengjabrúður þeirra boða hatur og andúð á. Kannski það megi flokka sem árangursríka hatursherferð.

Til að fá innsýn inn í ímyndaðan heim yfirvalda, þar sem rætt er um fordóma sem eru varla til staðar og litið framhjá gríðarlegum fordómum sem yfirvöld boða, má skoða þessa frétt RÚV. Þar er töluvert vitnað í svolítinn verkefnastjóra hjá Fjölmiðlanefnd, sem með réttu ætti að heita Nefnd til boðunar upplýsingaóreiðu og áróðurs. Tökum saman tilvitnanirnar í hann:

„Ég held að það sem útskýri upplýsingaóreiðuna hér á landi er að við erum að ganga í gegnum mjög viðkvæma tíma, það er alheimsfaraldur, beint inn í stríð og mikla verðbólgu. Þá erum við á viðkvæmum stað, fyrir óreiðu, fyrir fölskum upplýsingum,“

„Við þurfum að nota samfélagsmiðla á miklu ábyrgari hátt, tala saman eins og fólk, ekki eins og gervigreind eða algóritmi þar sem engar tilfinningar eru hluti af samtalinu,“

„Fólk virðist geta skrifað nánast hvað sem er á samfélagsmiðla, og jafnvel í fjölmiðla, um eitthvað sem þau eru engir sérfræðingar í og er bara í rauninni þeirra skoðun, og því er leyft að grassera undir niðri, og þegar það gerist þá kemur þetta upp á yfirborðið með meira hatri,“

Vonandi fær þessi maður góð laun og hefur efni á að vera í sem mestu fríi að gera eitthvað annað en tala við fjölmiðla, en það er önnur saga.

Hvað er hann að reyna segja hérna?

Hann skammast út í gervigreindina sem sér um að fjarlægja skoðanir enda ýtir slíkt undir bergmálahella og skautun umræðunnar.

Hann skammast út í að hver sem er megi lýsa yfir sinni skoðun, sem einhvern veginn sleppur þá framhjá gervigreindinni. Hver sem er virðist meira að segja geta komið skoðunum sínum áleiðis „jafnvel í fjölmiðla“, og er þá illt í efni.

Hann telur að viðkvæmir tímar leiði til aukinnar upplýsingaóreiðu og jafnvel fordóma. Um leið gefur hann til kynna að eingöngu svokallaðir sérfræðingar eigi að fá að tjá sig um ákveðin mál. Kannski þetta tvennt fari ágætlega saman?

Hvað vill hann? Sérfræðingaveldi? Frekari takmarkanir á tjáningu eða meiri tjáningu, gefið auðvitað að það sé rétt tjáning að hans mati? Vill hann að þeir fordómafullu fái að tjá sig og mæti þá andspyrnu, eða mega þeir ekki tjá sig utan bergmálshella sinna?

Auðvitað stendur ekki steinn yfir steini, og ekki við öðru að búast. Fjölmiðlanefnd mætti leggja niður á morgun án þess að það hefði neinar slæmar afleiðingar í för með sér (nema tímabundið atvinnuleysi nokkurra verkefnastjóra og lögfræðinga sem yfirvöld koma á endanum fyrir í öðrum afkimum opinbers reksturs). Þessi nefnd talar út og suður um mikilvægi tjáningar, um fordóma sem eru varla til staðar og vandamál sem finnast ekki í raunveruleikanum og um nauðsyn þess að þagga niður í skoðunum fólks og ýta undir tjáningu svokallaðra sérfræðinga sem lítið vita. Sérstaklega eigi að koma í veg fyrir að rangar skoðanir komist í fjölmiðla.

Í þessum ímyndaða heimi yfirvalda þrífast innvígðir æðstuprestar hinnar opinberu áróðursvélar, á framfæri annarra. Við hin höfum ekki efni á að búa í ævintýraheimi.