Eftir Pál Vilhjálmsson:

Í lögreglurannsókn á aðild blaðamanna að byrlun Páls skipstjóra Steingrímssonar vorið 2021 eru væntanleg ný gögn sem gerbreyta stöðu málsins. Hingað til hefur rannsókn lögreglunnar beinst að aðkomu blaðamanna að málinu eftir að skipstjóranum var byrlað. Nýr vitnisburður, og gögn sem styðja þá frásögn, sýna fram á að blaðamennirnir hafi tekið þátt í að skipuleggja byrlunina, verið með í ráðum þegar í upphafi.

Tölvupóstar sem staðfesta aðild blaðamanna að undirbúningi tilræðisins eru ekki lengur til. Þeim var eytt. Lögreglan freistar þess að fá afrit af tölvupóstunum frá erlendu tæknifyrirtæki sem hýsir vefþjóna er tölvupóstarnir fóru um.

Kona nákomin Páli skipstjóra byrlaði honum 3. maí 2021 á Akureyri. Líkur eru á að það hafi verið seinni tilraun til byrlunar. Sú fyrri var helgina á undan. Þá helgi gisti skipstjórinn í Reykjavík eftir að hafa komið heim úr róðri. Byrlunin mistókst þar sem Páll afþakkaði drykkinn sem innihélt eitrið.

Á föstudegi fyrir þessa helgi var tilkynnt að Aðalsteinn Kjartansson fréttamaður á RÚV flytti sig um set á Stundina, sem systir hans, Ingibjörg Dögg, ritstýrir. Næsti yfirmaður Aðalsteins á RÚV var Þóra Arnórsdóttir. Sjaldgæft er að starfsmaður á opinberri stofnun skipti um vinnustað án fyrirvara, ráði sig í nýtt starf sama dag og hann hættir. En það bráðlá á að Aðalsteinn færi yfir á Stundina til að vinna úr stolnum gögnum er kæmu á RÚV. Það átti bara eftir að byrla skipstjóranum og stela síma hans þegar Aðalsteinn flutti blaðamennsku sína af RÚV yfir á Stundina.

Ef rétt er að tilraunin til að eitra fyrir Páli skipstjóra um helgina hafi mistekist er líklegt að töluverð samskipti hafi verið á milli blaðamanna og konunnar sem byrlaði. Ný áætlun hefur verið sett saman. Ef einhver þessara samskipta eru til á texta, t.d. í tölvupóstum, er líklegt að sú sönnun haldi fyrir dómi. Annars er um að ræða kringumstæðurök fyrir aðild blaðamanna að skipulagningu tilræðisins auk vitnisburðar. Kringumstæðurökin eru sterk, tölvupóstur gerir málið naglfast.

Páll var meðvitundarlaus 4. til 6. maí og var fluttur rænulaus frá Akureyri á gjörgæslu í Reykjavík. Á þeim tíma var síma hans stolið og hann afritaður. Til að afrita símann þurfti áður að kaupa nýjan síma - sem undirstrikar að unnið var samkvæmt skipulagi. Eftir stuld og afritun var símanum skilað á sjúkrabeð Páls. Skipulagið gerði ráð fyrir að skipstjórinn væri grunlaus um að sími hans hafi verið afritaður.

Er skipstjórinn komst til meðvitundar vöknuðu með honum grunsemdir að einhver hefði átt við símtækið á meðan hann var á gjörgæslu. Reynt hafði verið að komast inn á samfélagsmiðla sem hann notar og inn í heimabanka hans með símtækinu. Hann kærði málið til lögreglu 14. maí.

Blaðamennirnir birtu fyrstu fréttir úr síma Páls 21. maí. Aðalsteinn skrifaði í Stundina en Þórður Snær Júlíusson og Arnar Þór Ingólfsson í Kjarnann. Fréttir beggja fjölmiðla birtust samtímis morguninn 21. maí. Aftur eru augljós merki um miðlægt skipulag. Engin frétt birtist á RÚV. Miðstöð samsærisins var á Efstaleiti. Þar var unnið úr gögnunum og fréttir útbúnar í Stundina og Kjarnann, sem nú hafa sameinast í einn miðil, Heimildina.

Verkskiptingin milli RÚV annars vegar og hins vegar Kjarnans og Stundarinnar gekk út á að RÚV kæmi í kjölfarið og endursegði fréttirnar en þó fyrst og fremst krefðist viðbragða stjórnmálamanna og annarra. Með síbylju fréttaflutnings var Pál skipstjóra gerður að sérstakri deild í Samherja, þar sem hann starfar við sjómennsku. Ímynduð deild RSK-miðla (RÚV, Stundin og Kjarninn) fékk heitið skæruliðadeildin. En skipstjórinn var engin deild. Hann aftur gagnrýndi RSK-miðla og varð fyrir það skotmark blaðamannanna.

Staðsetningarbúnaður í síma Páls uppfærðist ekki þar sem skipstjórinn slökkti á símanum eftir að hann varð þess áskynja að einhverjir höfðu tekið hann ófrjálsri hendi. Blaðamennirnir, á hinn bóginn, töldu óhætt að birta frétt rúmum tveim vikum eftir þjófnaðinn enda almenna reglan að upplýsingar um staðsetningu símatækja eyðast innan hálfs mánaðar. En það gerist aðeins ef símtækið er í notkun.

Staðsetningarbúnaður í síma Páls sýnir símtækið á Efstaleiti þann tíma sem skipstjórinn var á gjörgæslu. Aðeins steinsnar er frá Landspítalanum yfir á Efstaleiti þar sem RÚV er til húsa. Smitrakningarforrit, sem einnig var í símanum, geymir upplýsingar um þau símtæki sem voru nálæg er sími Páls var afritaður. Fleiri en einn blaðamaður höndlaði með stolna símann.

Lögreglan fékk hlerunarheimildir eftir að Páll kærði. Lögreglan með skrár yfir símtöl á milli gerandanna dagana fyrir tilræðið. Fái lögreglan tölvupósta sem fóru á milli aðila dagana fyrir tilræðið er komin borðleggjandi sönnun fyrir þátttöku blaðamanna í atlögu að lífi og heilsu skipstjórans.

Áður en nýju gögnin komu til álita stóð til að ákæra blaðamennina fyrir brot á friðhelgi og stafrænt kynferðisofbeldi. Blaðamennirnir sendu á milli sín og e.t.v. til annarra persónulegt efni skipstjórans. Fram hefur komið að þeir hótuðu honum frekari meingjörðum ef hann drægi ekki tilbaka kæruna frá 14. maí 2021.

Verði sýnt fram á að blaðamennirnir eigi aðild að tilræðinu sjálfu þyngjast sakargiftir.

Blaðamennirnir hafa ekki gert opinberlega grein fyrir sinni aðild. Þeir aftur stefna fyrir dómstóla þeim sem fjalla um málið, eins og tilfallandi bloggara.