Eftir Geir Ágústsson:

Nú er um ár liðið síðan ákveðin veira, SARS-CoV-2, hafði töluverða sérstöðu í samfélaginu. Aðrar veirur komust ekki á blað, bókstaflega. Engin flensa.is, rsvirus.is eða streptokokkar.is sem hliðstæður við covid.is. Sjúkrabíll sem flutti einstakling með hina einstæðu veiru var sótthreinsaður í bak og fyrir, sjúkraflutningamenn voru þaktir í veiruvörnum og fjöldi slíkra flutninga fréttamatur á hverjum degi. Innlagnir sömuleiðis, og auðvitað dauðsföllin sem fengu slíka athygli að það gleymdist að margfalt fleiri létust daglega úr allskyns öðrum kvillum.

Skólum var lokað, tómstundir bannaðar, heimsóknir á dvalar- og hjúkrunarheimili bannaðar eða þeim settar miklar skorður, ferðalangar settir í nauðungarvist á hótelherbergjum, líkamsræktarstöðvum lokað á meðan áfengisverslanir slógu sölumet, unglingar klagaðir til lögreglu fyrir að hittast eins og venjulega, framhaldsskólanemar sviptir framhaldsskólaárum sínum og svona mætti lengi telja.

Nú telja sumir vera ástæðu til að gera upp þessa veirutíma þó ekki væri nema til að gefa sagnfræðingum framtíðarinnar hráefni til að vinna úr. Af hverju var heilbrigðiskerfið svona illa í stakk búið til að takast á við svolitla nýbreytni sem SARS-CoV-2 var í nokkra mánuði vorið 2020 (og um leið rækilega kortlögð með tilliti til áhættuhópa og meðferða)? Hvað gekk vel? Hvað gekk illa?

Auðvitað mun ekkert slíkt uppgjör fara fram. Rannsóknir hafa sýnt að grímuskyldan var gagnslaus, sprauturnar lækning verri en sjúkdómurinn, aðgerðirnar banabiti margra, kostnaður aðgerða lamandi fyrir samfélagið í langan tíma og slóði umframdauðsfalla að lita tölfræðina löngu eftir að veiran breyttist í kvef en sprauturnar áfram gefnar. Stjórnmála- og embættismenn veirutíma, sem sitja margir hverjir enn í dag í hásætum sínum, hafa engan áhuga á uppgjöri, rannsóknum eða gagnrýnni úttekt á veirutímum.

Sem leiðir til spurningar: Hvað gerist þegar SARS-CoV-3 fer af stað? Eða annað álíka fyrirbæri úr rannsóknarstofum kínverskra og bandarískra samstarfsaðila? Verður nóg að lýsa yfir heimsfaraldri og við hlaupum heim með skottið á milli lappanna, læsum dyrunum, setjum á okkur grímu og látum líf okkar fara fram í gegnum tölvuskjá? Verður jafnauðvelt að skera á tengsl ættingja og vina? Verður aftur smalað í hópsöng hræddra leikara og söngvara sem boða ferðalög innandyra?

Eða hafa nægilega margir áttað sig á því hvaða leikrit fór fram og hversu fjarstæðukenndur söguþráðurinn var?

Þessu er erfitt að svara. Margir þeirra sem urðu fyrir aðkasti fyrir að svo mikið sem staldra við minnisblöðin hafa tengst þéttum böndum í ýmsu samstarfi og jafnvel með vináttu. Mörg samtök hafa orðið til sem vinna hörðum höndum að því að koma áreiðanlegum og vönduðum rannsóknum til skila á mannamáli til þeirra sem hafa áhuga á slíku á meðan blaða- og embættismenn endurflytja fréttatilkynningar lyfjafyrirtækja. Einstaklingar með mjög ólíkar pólitískar áherslur en sameiginlega ástríðu fyrir málfrelsi og borgaralegum réttindum hafa fundið sameiginlegan vettvang fyrir samstarf og mannréttindabaráttu.

Þetta er mögulega örlítill grenjandi minnihluti en hann mun ekki láta SARS-CoV-3 slá sig út af laginu. Ég vona að sem flestir vilji slást í hópinn, eða hópana. Kannski verður hægt að halda útihátíð slíks fólks og brenna minnisblöð til upphitunar.

Greinin birtist fyrst á Krossgötur 28.febrúar 2023