Eftir Pál Vilhjálmsson blaðamann og kennara:

Pútín forseti réðst á saklausa þjóð til að ná pólitískum markmiðum. Hann skorar á hólm heiminn sem við trúum á, að öll ríki, stór og smá, eigi rétt á að velja sér félagsskap og bandalög, sagði Jens Stoltenberg aðalritari Nató á fundi í Útey í Noregi í gær.

Stoltenberg túlkar hér afstöðu helstu valdablokka vesturlanda til Úkraínustríðsins.

Talsmaður Pútín forseta, Dmitry Peskov, brást við ræðu norska aðalritarans og sagði að vesturlönd hefðu í reynd slitið friðnum 2014 með stjórnarbyltingu í Kænugarði, höfuðborg Úkraínu. Í Kænugarði situr leppstjórn vesturlanda. Þetta er rússneska línan.

Mælikvarði á málstað er hversu mikið þarf að ýkja, fella burt og sópa undir teppið til að frásögnin um réttmæti málstaðarins haldi vatni.

Stoltenberg flutti ræðuna á norsku og notar orðið „fellesskap“, félagsskap, um Nató. Það er fallegt orð um vopnavald.

Eftir lok kalda stríðsins hefur nær öllum ríkjum og skjólstæðingum fyrrum Sovétríkja verið boðin aðild að Nató. Nema Rússum. Ef félagsskapurinn væri leikskóli yrði þetta talið skýrt dæmi um grimmt einelti.

Hernaðarbandalag er samkvæmt skilgreiningu félagsskapur um hernaðarmátt. Hernaður er stjórnmál með valdi, eins og Stoltenberg viðurkennir, og endurómar 200 ára gamla kenningu Clausewitz. Hverjir í Evrópu sættu pólitískum hótunum um að verða fyrir hernaðarmætti Nató? Eingöngu Rússar.

Með Úkraínu sem Nató-ríki yrðu Rússum allar bjargir bannaðar brytist út stríð milli Nató og Rússlands. Yfirþyrmandi hernaðarmáttur Nató á vesturlandamærum Rússlands gerði ómögulegt að verjast innrás. Rússar eru læsir á sögu og vita að Napoleón ráðst á þá snemma á 19. öld og Hitler skömmu fyrir miðja 20. öld. Varnir í vestri eru Rússum mikilvægar.

Í stuttu máli: Úkraínustríðið var undirbúið í Washington og Brussel en hrint í framkvæmd af Pútín Kremlarbónda.

Pútín virðist með hernaðarpólitíska áætlun, að hirða nægt land af Úkraínu til að ríkið sem stendur eftir ógni ekki öryggishagsmunum Rússlands.

Stoltenberg útskýrir áætlun Nató með þeim orðum að Pútín megi ekki vinna stríðið en samt ætla Nató-ríkin ekki að leggja til hermenn. Þá sé mikilvægt að stríðið breiðist ekki út til annarra landa. Það liggur í orðum Norðmannsins að vesturveldin ætlist til að Úkraínumenn verði fallbyssufóður.

Útey, þar sem Stoltenberg flutti ræðu sína, er vettvangur hryllilegs glæps Anders Behring Breivik sem myrti þar 69 manns með köldu blóði fyrir ellefu árum. Stoltenberg hefði mátt flytja mannúðlegri boðskap en þann að úkraínsk ungmenni eigi að deyja fyrir vöxt og viðgang Nató.