Eftir Geir Ágústsson:

Í október 2020 kom út hin svokallaða Great Barrington yfirlýsing, rituð af þremur sprenglærðum og virtum vísindamönnum frá þremum af virtustu háskólum heims. Á þessum tíma voru veirutímar enn á upphafstíma sínum. Takmarkanir voru að breytast í sífellu. Fólk var sent í langar raðir til að láta prófa sig og þeir óheppnu sendir í langa sóttkví. Skólar voru að loka og grímur að breiðast út. Þolinmæði fólks var ennþá mikil. Það var jú heimsfaraldur í gangi og engin ástæða til að gera lítið úr því. Great Barrington-yfirlýsingin kom því svolítið eins og skrattinn úr sauðaleggnum, og sagði fáheyrða hluti eins og að þeim

... sem ekki eru í hættu ætti strax að leyfast að taka upp eðlilegt líf.

Einnig:

Aðgerðir til að vernda hina viðkvæmu ættu að vera meginmarkmið viðbragða gegn COVID-19.

Einnig:

Til allrar hamingju fer þekking okkar á veirunni vaxandi. Við vitum að dánarlíkur af COVID-19 eru meira en þúsundfalt hærri hjá öldruðum og veikum en ungu fólki. Raunar eru COVID-19 hættuminna börnum en margir aðrir sjúkdómar, þar á meðal inflúensa.

Skottulækningar! Ömmumorðingjar! Hvað vita þeir!

Höfundar yfirlýsingarinnar hafa enn þann dag í dag átt í fullu fangi við að verja mannorð sitt og jafnvel störf.

En hvaðan komu svona hugmyndir? Svona brjálæðislegar hugleiðingar?

Mögulega frá fálkaorðuhafa á Íslandi, þáverandi sóttvarnarlækni Íslands, sem sagði í mars 2020 ýmislegt sem hann hætti svo að segja án þess að útskýra af hverju (áhersla mín):

„Ef við hefðum bólu­efni þá gæt­um við því sagt að við þyrft­um að bólu­setja 60-70% þjóðar­inn­ar til að verj­ast veirunni,“ sagði hann.

„En það þýðir ekki að það sé tak­mark okk­ar að 60-70% þjóðar­inn­ar muni sýkj­ast,“ bætti hann við og lagði áherslu á þenn­an punkt. Um þetta atriði væri ríkj­andi mis­skiln­ing­ur.

Ekki væri þá hægt að vita hversu marg­ir myndu sýkj­ast af veirunni.

„Von­andi verða þeir sem fæst­ir,“ sagði Þórólf­ur og minnti að lok­um á að lang­flest­ir sem smituðust af veirunni fengju væga sýk­ingu. Miklu máli skipti hins veg­ar að vernda viðkvæm­ara fólk í áhættu­hóp­um.

Þetta voru hin gömlu vísindi. Þessi með áratugi og jafnvel aldir af uppsafnaðri þekkingu á bak við sig. Nokkrum vikum seinna tóku við hin nýju kínversku vísindi sem Kínverjarnir hafa meira að segja gefist upp á í dag.

Auðvitað skrifaði Þórólfur í október 2020 ekki Great Barrington-yfirlýsinguna (né tók undir) sem hann orðaði öðruvísi í mars 2020. Eins og Hlýði-Víðir orðaði það:

„Það sem mér finnst alltaf hafa skipt svo­lítið miklu máli í þessu hvað við vor­um til­tölu­lega snögg að breyta til þegar kom ein­hver ný vitn­eskja og við viss­um eitt­hvað meira í dag en í gær, þá vor­um við aldrei feim­in við það að snúa við og gera eitt­hvað annað.“

Með öðrum orðum: Í stað þess að fylgja vel þekktum ferlum byggðum á uppsafnaðri þekkingu og taka tillit til þekkingar sem var til staðar í mars 2020 var gripið til fálmunar- og handahófskenndra aðgerða gegn öllu sem mögulega var talið leiða til „smita“. Enginn mátti jú smitast þótt „lang­flest­ir sem smituðust af veirunni fengju væga sýk­ingu“, svo vitnað sé í fálkaorðuhafann.

Hver er þá lærdómurinn? Jú, af þrennu tagi:

• Blaðamenn eru gagnslausir
• Stjórnmálamenn eru gagnslausir
• Embættismenn eru gagnslausir

Almenningur spyrnir lítið við fótum þegar ofangreindir hópar tjá sig. Það er því undir þeim sem þykir vænt um samfélag sitt, a.m.k. svolítið, að þola álhattastimpilinn (í myndrænni merkingu þess orðs). Og jafnvel þótt álhatturinn endi á að sýna notagildi sitt þá fer stimpillinn aldrei. Köllum hann því húðflúr. Álhattahúðflúrið. Ég er með slíkt.